ΠΟΛΙΧΝΙΑΤΙΚΗ ΑΦΛΟΥΓΗ

Ο George Alvanos κοινοποίησε τη δημοσίευσή του.

.

Γη Άι– Γιώρς στα Μηλαντά
4. Άγιε μου Γιώργη Αράπη μου
Ο Άγιος Γεώργιος δεν παρουσιάζεται στα δημοτικά τραγούδια μας μόνο ως δρακοντοκτόνος, που σκοτώνει τον δράκοντα και σώζει τη βασιλοπούλα. Την ιδιότητα του δρακοντοκτόνου ο άγιος την αποκτά μόλις τον ενδέκατο αιώνα Σε μερικά από αυτά εμφανίζεται ως προστάτης των ερωτευμένων , χωρίς βέβαια να έχει καθιερωθεί ξεχωριστή γιορτή για την ιδιότητά του αυτή , όπως συμβαίνει με τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου.
Στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στην Αθήνα , τραγουδιόνταν ανάμεσα σε άλλα και τα δίστιχα :
Άγιε μου Γιώργη Αράπη μου /φέρε μου την αγάπη μου!
Άγιε μου Γιώργη γείτονα / να μ’ έπαιρνες να γλίτωνα !
Άι – Γιώργη καβαλάρη ,κάνε μου αυτή τη χάρη!...
Το προσωνύμιο «Αράπης » αναφέρεται πιθανόν σε εικόνα του Αγίου που προερχόταν από την Αλεξάνδρεια ( Άγιος Γεώργιος ο Αλεξανδρινός ) και τον παρουσίαζε μελαψό.
Σε άλλη παραλλαγή της Πάρου συναντούμε τους στίχους
Παντρεύεται η αγάπη μου / για πείσμα για γινάτι μου.
Άγιε μου Γιώργη Αράπη μου / μού κλέψαν την αγάπη μου !
Αλλά και στη Σκύρο ο προστάτης άγιος Γεώργιος του νησιού αποκαλείται
« Αράπης». Ο Άγιος έχει απεικονιστεί σε πολύ λεπτό ασημένιο φύλλο όρθιος ,χωρίς άλογο. Το φύλλο είναι απλωμένο σε ξύλο Το πρόσωπο του Αγίου από την πολυκαιρία έχει μαυρίσει και γι’ αυτό από τους Σκυριανούς ονομάζεται «Αράπης».
Όρθιος και χωρίς άλογο είναι και στην εικόνα του στα Μηλαντά .
Στη Θράκη τον ονόμαζαν Αράπη ή Αρακλειανό (Ηρακλειανό), επειδή στη θαυματουργή εικόνα του ,που βρίσκονταν στην Ηράκλεια της Προποντίδας και που είναι ανάγλυφη από μαύρη πέτρα ή από σκληρό ξύλο ,ο Άγιος παρουσιάζεται μαύρος.
Περισσότερο φανερή είναι η παρέμβαση του Αγίου σε τραγούδια που αναφέρονται στον έρωτα μεταξύ αλλοθρήσκων. Παραθέτω δυο παραλλαγές από σχετικό τραγούδι:

ΡΩΜΙ0Π0ΥΛΑ ΚΑΙ ΚΡΗΤΟΠ0ΥΛΟ (Πάρου)
Ένα μικρό Κρητόπουλο , του βασιλιά κοπέλι,
μια Ρωμιοπούλα αγαπά και κείνη δε το θέλει.
Αμπρός της βάνει τα βουνά και πίσω της τα όρη
κι η στράτα της την έβγαλε αμπρός στον Αϊ Γιώργη.
- Άι Γιώργη μου, βοήθα με από Τούρκου το χέρι,
να φέρω σίμα σου χρυσή και σίμα σου ασημένια
κι απάνω τα καμπαναριά να ’ναι μαλαματένια.
Σκίζουν στα δυο τα μάρμαρα και πάει η κόρη κάτω.
Σαλτέρνει το Κρητόπουλο μπροστά στον Άι Γιώργη:
- Άι Γιώργη μου, φανέρωσε αυτή τη Ρωμιοπούλα,
να φέρω σίμα σου κερί και σίμα σου λιβάνι
και με το βοϊδοτούλουμο να κουβαλώ το λάδι.!
Σκίζουν στα δυο τα μάρμαρα και φάνηκεν η κόρη.
ΙΙηδάει. το Κρητόπουλο κι απ’ τα μαλλιά την πιάνει.
- Άσε με, Τούρκο, απ’ τα μαλλιά και πιάσε με απ’ το χέρι
κι αν είναι θέλημα θεού ,ως θέλει το να γένη.
Δεν είδα διπλοπρόσωπο ωσάν τον Άι .Γιώργη.
Να γένη μάντρα των βουδιών και μάντρα των προβάτων
Κι απάνω τα καμπαναριά η κοίτη των κοράκων.
.Ο ΑΪ-ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΤΟΥΡΚΟΠΟΥΛΟ. (Θράκης).
Ποιος είδε ήλιο το πρωί, αστρί το μεσημέρι,
ποιος είδε τέτοια λυγερή, να φκιάνει το φκιασίδι,
Παρασκευή το έφκιανε, Σάββατο το τελειώνει,
την Κυριακή το έβαλε στην εκκλησιά πηγαίνει,
όσ’ άρχοντες την είδανε, όλοι τα φέσια βγάλαν,
κ’ ένα μικρό Τουρκόπουλο, ένα βασιλοπαίδι,
τη Ῥωμνηοπούλ’ αγάπησι και θέλει να την πάρει,
κι η Ῥωμνηοπούλα δεν τον θέλ’ και δεν τον αγαπάει.
Παὶρ’ με ταις ώρες τα βουνά, κα τα ψηλά Βαλκάνια
τον Αϊ-Γιώργη αντίκρυσι, στέκει και του μιλάει
-Συ Αϊ-Γιώργη Αφέντη μου, κρύψε μ’ από τον Τούρκο,
να σε καπνίσω μάλαμα κι όλο καθάριο ασήμι.
Ραΐσανε τα μάρμαρα και κρύφτηκεν η κόρη.
Να και ο Τούρκος έρχεται με τ’ άλογου του στο χέρι,
τον Αϊ-Γιώργη αντίκρυσε, στέκει και τον ρωτάει.
-Συ Αϊ-Γιώργη αφέντη μου, φανέρωσε την κόρη,
να σε καπνίσω μάλαμα κι όλο καθάριο ασήμι,
να πλέξω το στεφάνι σου μ’ αδρὺ μαργαριτάρι,
να φέρου αμάξια το κηρί, αμάξια το θυμίαμα,
και με τα βουβαλόπετσα να κουβαλώ το λάδι,
σαν χριστιανός να βαπτιστώ, να βάλω τ’ όνομά σου.
Ραΐσανε τα μάρμαρα και φάνηκεν η κόρη.
Την πιάν’ ο Τούρκος ‘π ‘τα μαλλιά, και στ’ άλουγου την ρίχνει.
-Ἄφσε με, Τούρκο, ‘π ‘τα μαλλιά, και πιάσε μ’ απ’ το χέρι,
άλλο εγώ δεν αγαπώ, συ ‘σαι δικό μου ταίρι.
(Πηγή : http://voutsinasilias.blogspot.gr/2010/04/23.html )
Με το θέμα του άνομου έρωτα ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετική εθνότητα ή θρησκευτική πίστη στο Δημοτικό μας Τραγούδι , αναφέρθηκαν αρκετές εισηγήσεις στο 5ο Πανελλήνιο συνέδριο της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας (Καρδίτσα 23-25 Οκτωβρίου 2015 ) . Πιο συγκεκριμένα, εστίασαν στη σχέση της ορθόδοξης πίστης με τους ετερόδοξους (Μουσουλμάνοι, Εβραίοι).
Γιατί ο άγιος Γεώργιος αποδέχεται ή αρνείται την προσφορά του ερωτευμένου αλλόδοξου προς τον άγιο ώστε ν’ ανοίξει την πόρτα του μοναστηριού και να του παραδώσει την χριστιανή κόρη που αγάπησε ;
Δόθηκαν διάφορες απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα, με κυρίαρχο το επιχείρημα ότι οι παραλλαγές για τις διαφορετικές επιλογές οφείλονται είτε σε παρεμβάσεις (των συλλογέων ή άλλων φορέων) είτε στο διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο (από την αυτοκρατορία στο εθνικό κράτος).
( πηγή : http://www.laographiki.gr/…/5-panellinio-synedrio-dimotiko-…}