Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

Ο George Alvanos κοινοποίησε τη δημοσίευσή του.
Ο George Alvanos πρόσθεσε 4 νέες φωτογραφίες.
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 1912
(Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γιώργου Τσαλίκη « Η Λέσβος στο πέρασμα του χρόνου»,εκδ. Ν. Χριστόπουλος, Μυτιλήνη 1998,σ.40-49 )
Το φθινόπωρο του 1912 έφερε στη Λέσβο την άνοιξη. Έβλεπαν οι Χριστιανοί ότι η μεγάλη στιγμή για την απελευθέρωση πλησιάζει. Πίστευαν στον καινούριο κυβερνήτη της Ελλάδας, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον άνθρωπο που ήταν γιομάτος φως κι αξιοσύνη, ότι θα έκανε πραγματικότητα, τον πόθο των Λεσβίων τη λύτρωσή τους από τη βάρβαρη τουρκική κατοχή.
Η Λέσβος ολόκληρη βρισκόταν σε έξαρση προετοιμασίας για τη μεγάλη ώρα που πλησίαζε.
Οργανώθηκαν επιτροπές στη Μυτιλήνη και στο Πλωμάρι και ρίχτηκαν στον αγώνα για γρήγορη επέμβαση του στόλου. Οι Λέσβιοι αγρυπνούσαν και περίμεναν τα τιμημένα ελληνικά καράβια με τον άρχοντα του Αιγαίου «Αβέρωφ» να ρθουν και να σκορπίσουν την αξημέρωτη νύχτα της τουρκικής κατοχής, που τους καταπλάκωνε 450 ολόκληρα χρόνια. Η επιτροπή Πλωμαρίου κατόρθωσε να φθάσει με δικό τους καΐκι στο Μούδρο της Λήμνου, να συναντήσει το ναύαρχο Κουντουριώτη τον αρχηγό του ελληνικού στόλου.
Του παρέδωσαν μάλιστα τα έγγραφα του Μητροπολίτη Κύριλου, των Δημογερόντων Μυτιλήνης και Πλωμαρίου, που τον παρακαλούσαν να καταλάβει όσο πιο γρήγορα γινόταν το νησί.
Είναι ιστορικά εξακριβωμένο ότι η κίνηση αυτή των Πλωμαριτών απέδωσε θετικά. Αποφασίστηκε να γίνει η κατάληψη της Λέσβου στις 8 Νοεμβρίου. Λίγο πιο γρήγορα απ’ ό,τι έλεγαν τα επιτελικά προγράμματα του ελληνικού στρατού, λίγο πιο αργά από τις προσδοκίες των Μυτιληνιών. Στη πόλη της Μυτιλήνης εκτός από την κρυφή ελληνική επιτροπή του αγώνα, συστήνεται μια μικτή φιλειρηνική επιτροπή από Χριστιανούς και Μουσουλμάνους για την αποφυγή αιματοχυσίας στη Μυτιλήνη. Εκ μέρους των Χριστιανών ο Μητροπολίτης Κύριλος, ο δήμαρχος Βασιλείου και άλλοι Δημογέροντες και εκ μέρους των ιθαγενών Τούρκων της Μυτιλήνης ο Μουφτής, ο Μπεκήρ Μπέης και άλλοι αξιωματούχοι Τούρκοι της Μυτιλήνης. Οι δύο εθνότητες αποφάσισαν να σταθούν ψύχραιμοι σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες. Αυτή η επιτροπή ζήτησε από τον Βαλή «Αν τυχόν και έρθουν τα ελληνικά πολεμικά για την παράδοση του νησιού», ν’ απομακρύνει την τουρκική φρουρά από την πόλη για ν’ αποφευχθεί το αιματοκύλισμα.
Ο Βαλής υποσχέθηκε ότι θα διατάξει την απομάκρυνση της φρουράς και δήλωσε πως θα κρατήσει το λόγο του. Μονάχα ο φρούραρχος ταγματάρχης Απτούλ-Γκανί είχε αντιρρήσεις και άρχισε να οργανώνει όσο μπορούσε πιο γρήγορα τη φρουρά του. Ξημέρωσε η άγια μέρα της 8ης Νοεμβρίου 1912 και στις 7 ώρα το πρωί μπροστά στη Μυτιλήνη βρίσκεται ο ελληνικός στόλος.
Οι Έλληνες της Μυτιλήνης ξεχύνονται στους δρόμους, πλησιάζουν τις ακρογιαλιές, στα τσαμάκια, στο λιμάνι, στο Κιόσκι κι ακούνε από τη μπάντα του «Αβέρωφ» το εμβατήριο «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά» και η καρδιά τους γεμίζει από ξέφρενη χαρά και μεγαλείο. Το παραλήρημα του πλήθους από ενθουσιασμό είναι αφάνταστα μεγάλο. Χαιρετίζουν την πολυπόθητη λευτεριά. Χιλιάδες ελληνικές σημαίες στόλισαν τα χριστιανικά σπίτια, τα δημόσια κτήρια, το δημοτικό κήπο και την προκυμαία.
Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρμόσυνα και χαιρετιστήριοι Πυροβολισμοί ακουγόταν από τα χριστιανικά παράθυρα και μπαλκόνια κι ο κόσμος αγκαλιάζονταν και φιλιόταν με γνωστούς και αγνώστους φωνάζοντας Χριστός Ανέστη.
Κείνη την ώρα οι τοπικοί άρχοντες Τούρκοι και Έλληνας συσκέπτοταν στην έδρα του Βαλή για όσο το δυνατόν αναίμακτη διαδοχή της Μυτιλήνης.
Από το θωρηκτό «Αβέρωφ» έρχεται μια ατμάκατος στο λιμάνι προς το κουμερκάκι, με λευκή σημαία στην πλώρη και Ελληνική στην πρύμνη. Όρθιος ο Βασίλειος Καραμούζος αξιωματικός του Ελληνικού Ναυτικού…ο Καραμούζος κατευθύνεται στο διοικητήριο και παραδίδει τελεσίγραφο του Ναυάρχου Κουντουριώτη, στο μουτασαρίφη Εράμ- Μπέη, για την παράδοση της πόλης εντός τριών ωρών. Αυτή την πρόταση την δέχθηκαν όλοι εκτός του φρουράρχου Αμπτούλ-Γκανή που δήλωσε ότι θα αντιτάξει άμυνα μέσα στην πόλη.
Ο Βαλής ανάλαβε να βρει μια λύση και πρότεινε τα εξής:
Ιον Ζήτησε εικοσιτετράωρη προθεσμία να συνεννοηθεί με την κυβέρνησή του στην Κωνσταντινούπολη. Σ’ αυτή την Πρόταση συμφώνησε και ο φρούραρχος ταγματάρχης Αμπτούλ-Γκανί ότι «εάν διαταχθεί» θα παράδινε την πόλη χωρίς άμυνα.
2ον Εν περιπτώσει που δεν θα εγίνετο δεκτή αυτή η πρόταση μέρους του διοικητή του ελληνικού Στόλου, να επιτραπεί τότε στον Τουρκικό στρατό, να περάσει στην αντίπερα Ανατολή με τον οπλισμό τους και τα πολεμοφόδια. Η μεταφορά αυτή να γίνει από ένα Ελληνικό μεταγωγικό πλοίο.
3ον Εν περιπτώσει η πρόταση αυτή ήθελε απορριφθεί, τότε να επιτραπεί στον τουρκικό στρατό, ν’ αποχωρήσει στο εσωτερικό του νησιού για ν’ αντιτάξει την άμυνά του.
Στις 11 η ώρα επιτροπή από τον Μητροπολίτη Κύριλο, τον Βαλή Εκρέμ-Μπέη και τους προξένους των ξένων δυνάμεων έφθασαν στο θωρηκτό «Αβέρωφ» και έθεσαν τις προτάσεις στον ναύαρχο Κουντουριώτη.
Από την πρώτη στιγμή απέρριψε τις δυο πρώτες προτάσεις, την τρίτη τη δέχτηκε για να μην συμβεί κακό στους χριστιανούς της Μυτιλήνης. Τους δήλωσε ότι μπορεί ν’ αποσυρθεί στο εσωτερικό του νησιού ο τουρκικός στρατός και να κάνει ό,τι θέλει για την άμυνά του.
Έδωσε ακόμα μία ώρα προθεσμία και στις 1.30 ώρα άρχισε η. νικηφόρα αποβίβαση του Ελληνικού στρατού σε διάφορα μέρη ταυτόχρονα. Στο λιμάνι, στην Πετρόσκαλα και στην επάνω Σκάλα. Ύστερα από 450 χρόνια σκλαβιάς οι Μυτιληνιοί ζούσαν την όμορφη ώρα του λυτρωμού τους.
(……………………………………………………………………………)
Υπό την οδηγίαν του κ. Καραμούζου το άγημα ακολούθησε την παραλιακήν οδόν άγουσα προς το Καστράκι και εκείθεν ανήλθεν προς το θέρετρο του Νομάρχου.
Πάραυτα το άγημα έκαμε κατοχήν του κυβερνητικού κτιρίου και επί του εξώστου αυτού, του βλέποντας προς την θάλασσαν υψώθη υπερήφανος, ως εν εξαίσιον σύμβολον πολιτισμού και ελευθερίας, η σημαία του αιωνίου πεπρωμένου του Ελληνικού έθνους, χαιρετισθείσα υπό του στόλου δια είκοσι και ενός κανονιοβολισμών, υπό τας επευφημίας του πλήθους και τα δάκρυά του.(…)
Ο Διοικητής του αγήματος κατοχής Ταγματάρχης Μανουσάκης διορίζεται επίτροπος της Ελληνικής Κυβέρνησης. Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε τα δεσπόζοντα υψώματα της πόλης.
Ο αρχηγός του στόλου του Αιγαίου Παύλος Κουντουριώτης απηύθυνε το πρώτο ελληνικό διάγγελμα.
Εν ονόματι της Α.Μ. του Βασιλέως των Ελλήνων
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ Α’.
Ημείς ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης αρχηγός του στόλου του Αιγαίου προς τους κατοίκους της Νήσου Μυτιλήνης
Διακηρύσσομεν και διατάσσομεν.
1) Ή Νήσος Μυτιλήνη μεθ’ όλων των εν αυτή πόλεων κωμών και συνοικισμών μετά των λιμένων και των ακτών αυτής κατελήρθη υφ’ ημών και διατελεί από τούδε εις την κατοχήν μας.
2) ...11) Πάσα πράξις ή απόπειρα πράξεως θέτουσα εις κίνδυνον την ασφάλειαν του Στρατού της κατοχής του Στόλου ή και εν γένει τα συμφέροντα. της Ελλάδος θα δικάζεται στρατιωτικώς ως έγκλημα εσχάτης προδοσίας και θα τιμωρείται με θάνατον 24 ώρας μετά την απόφασιν.
Το βράδυ της 8 Νοεμβρίου 1912, ο στόλος ανεχώρησε για την απελευθέρωση της Χίου. Έμειναν λίγα καράβια στο νησί.
Στις 9 Νοεμβρίου έφθασε στη Πέτρα το τορπιλοβόλο «14» με πλοίαρχο του Π. Αργυρόπουλο και. διαβεβαίωσε τους Πετριανούς ότι θα παρέμενε εκεί το πλοίο μέχρι να έλθει ο ελληνικός στρατός. (…)
Στις 10 Νοεμβρίου Ελληνικά πλοία κατέλαβαν το Πλωμάρι που στο μεταξύ είχε διώξει την τουρκική φρουρά.
Στις 12 Νοεμβρίου καταλύονται οι τουρκικές αρχές του Πολυχνίτου.
Στις 15 Νοεμβρίου καταλύονται και στη Γέρα οι τουρκικές αρχές.
Το νησί τώρα το κατέχουν δύο δυνάμεις. Το νιοανατολικό η Ελλάδα και το βορειοδυτικό ο Τουρκικός στρατός που είχε το στρατηγείο του στον Κλαπάδο.
Στη μεταβατική περίοδο του ενός μήνα, από τις 8 Νοεμβρίου έως τις 8 Δεκεμβρίου, που υπογράφτηκε το πρωτόκολλο παράδοσης του Τουρκικού στρατού στο ύψωμα Πετσοφά, μετά την πολύνεκρη μάχη και απελευθερώθηκε ολόκληρη η Λέσβος, στην ύπαιθρο έγιναν τρομερά κακουργήματα, από Τούρκους ατάκτους (…) .Αυτή την περίοδο ο αγροτικός πληθυσμός την ονομάτησε τα φόβια.
Στις 2 Δεκεμβρίου 1912 το ελληνικό πολεμικό «Αρκαδία» εμφανίσθηκε μπροστά στο λιμάνι του Μολύβου.
( ………………………………………………………………………………..)
Στις 5 Δεκεμβρίου ήλθε στο Μόλυβο ο Αβδούλ Γκανή και σύστησε σε όλους ψυχραιμία και λογική σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες. Ο Αβδούλ Γκανή επέστρεψε στο στρατόπεδό του στο Κλαπάδο, όπου στις 6 και 7 Δεκεμβρίου, έγινε η ηρωική επίθεση του ελληνικού στρατού στα υψώματα «Τυραννίδη» και «Πετσοφά» κοντά στο μοναστήρι Λειμώνος.
Με την ακράτητη επίθεση του ελληνικού στρατού και τον αδιάκοπο βομβαρδισμό των ελληνικών καραβιών από τον όρμο της Πέτρας, οι Τούρκοι υπέκυψαν και στις 8 Δεκεμβρίου στο ύψωμα «Πετσοφά» υπέγραψαν το πρωτόκολλο παράδοσης του τουρκικού στρατού. (…)
Εδώ γράφτηκε ο επίλογος μιας βάρβαρης σκλαβιάς 450 χρόνων που έζησε και γνώρισε αυτός ο τόπος.
Μεγάλη κι ολόφωτη η μέρα της 8 Δεκεμβρίου 1912 και η πολυπόθητη λευτεριά στη Λέσβο ήταν πραγματικότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου